Wat is een beroerte ofwel herseninfarct, wat zijn de symptomen? En wat is het verschil met een hersenbloeding en/of een TIA? We zetten een aantal feiten over een herseninfarct en verwante aandoeningen voor u op een rij.
Wat is een herseninfarct?
Als door een vaatvernauwing of bloedstolsel een van de slagaders – in dit geval naar de hersenen – wordt afgesloten, dan krijgt een deel van de hersenen geen bloed meer. Omdat de bloedtoevoer – met daarin zuurstof en voedingsstoffen – is gestopt, gaat dat deel van de hersenen minder goed functioneren of sterft zelfs af.
Er zijn verschillende benamingen voor een herseninfarct:
- Beroerte
- Cerebro Vasculair Accident (CVA)
- Ischemisch CVA
- Hersenberoerte
- Hersenverstopping
- Apoplexie
- Attaque
Een herseninfarct valt in de categorie ‘CVA’ ofwel Cerebro Vasculair Accident. Cerebro is Spaans voor ‘hersenen’ en vasculair betekent ‘met betrekking tot de bloedvaten’. In combinatie met het woord accident ofwel ‘ongeluk’ betekent dat over het algemeen niet veel goeds. Want is er sprake van een CVA, dan kan er een hersenbloeding, herseninfarct of TIA zijn opgetreden.
Oorzaak herseninfarct
Een infarct in de hersenen wordt meestal veroorzaakt door een bloedpropje (trombus) of door vaatvernauwing. Dat zijn verschillende oorzaken, met een verschillende achtergrond:
- Bloedprop hersenen (trombo-embolie)
Bij een trombo-embolische oorzaak is er sprake van een bloedprop in een van de (slag)aders in de hersenen, die de bloedcirculatie blokkeert. Daardoor staat een opstopping ofwel infarct. Deze bloedstolsels zijn vaak elders uit het lichaam afkomstig, die dan losschieten en ergens vast komen te zitten. Dat kan ook op andere plaatsen in het lichaam voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan een hartinfarct, ooginfarct, longembolie of trombosebeen. Als er relatief veel stollingsfactoren in het bloed aanwezig zijn, dan is de kans op een bloedvatafsluiting groter. - Arteriosclerose
Is arteriosclerose ofwel slagaderziekte de achterliggende oorzaak, dan is er sprake van aderverkalking. Door vetophoping wordt de vaatwand steeds dikker, minder elastisch en de doorgang voor het bloed steeds nauwer – waardoor uiteindelijk een infarct of beroerte in het lichaam kan ontstaan. De minder geleidelijke en meer acute variant daarop is de situatie waarbij een bloedstolsel – ontstaan doordat het lichaam een scheurtje in de vetophoping ofwel de plaque probeert te dichten (we noemen dat een stollingsreactie) – losschiet, in de bloedbaan terecht komt en ergens vast komt te zitten.
In alle gevallen kunnen de gevolgen zeer ernstig zijn.
Lees ook de uitgebreide uitleg: Wat is trombose?
Herseninfarct symptomen
Als een deel van het lichaam geen bloed ofwel zuurstof meer krijgt, dan ontstaan er uitvalsverschijnselen. Als dat in de hersenen gebeurt, dan is er dus sprake van een herseninfarct ofwel beroerte.
Beroerte symptomen
- Ernstige hoofdpijn
- Duizeligheid
- Onsamenhangende spraak
- Wazig zien of verlies van zicht
- Hangende mondhoeken
- Een scheve mond
- Een doof, tintelend gevoel in de ledematen
TIA symptomen
De symptomen bij een TIA zijn vergelijkbaar met die van een herseninfarct.
Bloedprop in hersenen
Bij een TIA (Transient Ischemic Attack) is er echter sprake van een tijdelijke afsluiting van een bloedvat in de hersenen, het stolsel lost vanzelf op. Eigenlijk is een TIA een beroerte zonder langdurige gevolgen. Uitvalsverschijnselen verdwijnen in geval van een TIA binnen 24 uur. Bij een herseninfarct zijn de gevolgen veelal blijvend, tenzij er (tijdig) wordt ingegrepen middels een operatie en/of met antistollingsmiddelen.
Bij een TIA herstelt de persoon in kwestie volledig. In geval van een herseninfarct is dat niet zeker, uiteraard afhankelijk van het soort infarct, de ernst van de beschadiging, leeftijd et cetera. Pas na 6 maanden tot een jaar is pas goed in te schatten wat de blijvende gevolgen van het herseninfarct zijn.
Hersenbloeding symptomen
De symptomen bij een hersenbloeding zijn vergelijkbaar met die van een herseninfarct. De behandeling is anders.
Ongeveer 20% van alle beroertes is een hersenbloeding. Bij een hersenbloeding is geen sprake van een opstopping, maar een lekkage van het bloed (slagaderlijke bloeding) door een scheurtje in een van de bloedvaten (aneurysma) in de hersenen. Daardoor stroomt het bloed weg in de hersenen zelf (intracerebraal) of eromheen (subarachnoïdaal), door de daardoor ontstane druk beschadigt het hersenweefsel.
De lichamelijke gevolgen van een hersenbloeding zijn – evenals bij een herseninfarct – blijvend, en afhankelijk van de ernst van de bloeding, de duur en de plaats in het hersengebied waar het letsel is ontstaan. Denk aan een verminderde motoriek, verminderd spraakvermogen en/of concentratieproblemen. Ook de psychische gevolgen kunnen heel heftig zijn.
Een goede revalidatie en begeleiding bij hersenletsel bevordert het herstel, en leert een patiënt om – ondanks de beperkingen ten gevolge van de hersenbloeding – zo goed en zelfstandig mogelijk te kunnen functioneren.
Voortekenen herseninfarct
Denkt u een of meer van onderstaande CVA-symptomen te herkennen? Denkt u dat er sprake is van een CVA of TIA? Bel bij twijfel altijd 112.
Of er daadwerkelijk sprake is van een herseninfarct, kan pas in het ziekenhuis worden vastgesteld middels een MRI-scan of CT-scan van de hersenen. Hoe sneller iemand met een herseninfarct of hersenbloeding wordt behandeld, des te minder kans op blijvende schade of erger. En des te meer op (volledig) herstel.
Symptomen TIA of CVA
De veelvoorkomende voortekenen van een TIA, herseninfarct of hersenbloeding nog even voor u op een rij:
Voortekenen beroerte
- Acute, enorme hoofdpijn
- Evenwichts- en coördinatieproblemen
- Misselijkheid
- Slaperigheid
- Plotselinge achteruitgang van taal- en/of spreekvaardigheid
- Plotselinge achteruitgang van het geheugen en/of denkvermogen
- Plotselinge aantasting van het gezichtsvermogen: wazig zien of plotselinge blindheid (hemianopsie)
- Gevoelsverlies, tintelingen of verlamming aan een kant van het lichaam
Symptomen herseninfarct checken
Een veelgebruikte manier om een beroerte te herkennen, is de FAST-test. Is er sprake van een of meer van onderstaande signalen? Bel dan direct 112.
- Face
Vraag de persoon in kwestie of hij/zij kan lachen of de tanden kan laten zien. Staat de mond scheef of hangt een mondhoek naar beneden, dan kan dat duiden op een beroerte. - Arm
Vraag de persoon in kwestie of hij/zij beide armen op kan tillen, en voor zich uit te strekken met de handpalmen naar boven. Als een arm wegzakt of zwaait, dan kan dat duiden op een beroerte. - Speech
Vraag de persoon in kwestie, aanwezige familie en/of omstanders of er een verandering in de manier van praten is opgetreden. Kan of kon hij/zij niet meer goed uit zijn woorden komen? Dan kan dat duiden op een beroerte. - Time
Stel vast wanneer of hoe laat de klachten bij de persoon in kwestie zijn ontstaan. Dat is van belang voor de behandeling van het infarct.
Herseninfarct of hersenbloeding voorkomen
Kun je een herseninfarct of hersenbloeding voorkomen? Nee. Met een gezonde leefstijl kunt u het risico op allerhande ziektes en aandoeningen echter wél aanzienlijk verkleinen.
Risicofactoren voor een beroerte zijn:
- Een hoge bloeddruk
- Een hoog cholesterolgehalte
- Roken
- Diabetes
- Hart- en vaatziekten (en de erfelijkheid daarvan)
Wilt u de schadelijke ingrediënten voor slagaderverkalking en/of een trombose – en dus de kans op een infarct – zoveel mogelijk beperken? Kies dan voor een gezonde levensstijl. Denk aan:
- Eet gezond
- Beweeg voldoende
- Rook niet
Online trombosedienst
Heeft uw arts of specialist u na een herseninfarct of trombose bloedverdunners – in de vorm van cumarines oftewel vitamine K antagonisten (VKA’s) – voorgeschreven om de kans op een volgend infarct en/of trombose tot een minimum te beperken? Ga voor maximale vrijheid, met Trombose Zelfzorg van de NTD. De beste trombosedienst van Nederland.
✓ Zelf pijnvrij prikken
✓ Wanneer u maar wilt
✓ Hoogwaardige trombosezorg
✓ Waar u ook bent
✓ 24/7 zorgverlening
Zo kunt u razendsnel van start:
- Meld u aan op www.trombosezelfzorg.nl
- Komt u in aanmerking? Volg de korte e-learning
- Bent u geslaagd? Een van onze zelfzorgconsulenten komt bij u langs
- U kunt direct van start met zelfmeten bij trombose
Tijdens de eerste weken van een ‘Trombose Zelfzorg’ antistollingsbehandeling wordt u natuurlijk intensief begeleid. De trombosedienst – NTD – neemt regelmatig contact met u op over de voortgang, eventueel medicijngebruik en het gebruik van uw persoonlijke dossier. Voor een optimale trombose zorg, gewoon bij u thuis.
Wilt u eerst meer weten over zelfmeten bij trombose en/of een antistollingsbehandeling met cumarines via dé online trombosedienst van Nederland? Neem gerust contact op met onze servicedesk via 088 – 003 88 80.
(Trombose)zorg voor uzelf. Altijd & overal.
Andere items
Die u wellicht ook interessant vindt: