Coumarinederivaten
Coumarinederivaten of ‘cumarinederivaten’ zijn van cumarine afgeleide stoffen – chemische verbindingen – die ervoor zorgen dat de kans op bloedpropjes in uw bloedvaten kleiner is.
Wat is cumarine?
Cumarine is oorspronkelijk een natuurlijke stof die in veel planten voorkomt, bijvoorbeeld in verschillende grassoorten, maar ook in kaneel. In de geneeskunde worden van cumarine afgeleide stoffen – ‘coumarinederivaten’ – als geneesmiddel gebruikt, vanwege de remmende werking op de bloedstolling (hemostase).
Bloedverdunnend effect
Coumarinederivaten worden dus o.a. als antistollingsmiddelen ingezet om de kans op ongewenste bloedstolling te voorkomen en een zo gezond mogelijke bloedsomloop te creëren.
Cumarines worden overigens ook wel
- tromboseprofylaxe
- vitamine K-antagonisten
- stollingsremmers
- anticoagulantia en
- bloedverdunners
… genoemd, waarbij het goed is om te weten dat de laatste term enigszins vertekenend is: het bloed wordt namelijk niet dunner, maar stolt eenvoudigweg minder snel.
Ongewenste bloedstolling
Bloedstolling is een normaal fysiologisch proces dat helpt bij het stoppen van bloedingen. Denk aan een wondje dat ‘automatisch’ heelt. Maar soms raakt dat stollingsproces verstoord. Bijvoorbeeld door ouderdom, leefstijl of een (erfelijke) bloedstollingsziekte zoals trombofilie.
ℹ️ Lees hier meer over de mogelijke oorzaken en vormen van trombose.
In geval van een verstoorde bloedstolling is de kans op abnormale stolsels in iemands bloedbaan groter, kunnen ernstige gezondheidsproblemen ontstaan. Denk aan een:
- Trombose
- TIA
- Embolie
In geval van een TIA ruimt het lichaam zelf het bloedstolsel op, zijn de gevolgen niet blijvend. In geval van een trombose of embolie vaak wel.
Soorten trombose
Wat veel mensen niet weten, is dat de onderliggende oorzaak van veel infarcten vaak trombose – het gedeeltelijk of geheel afsluiten van een (slag)ader door een bloedstolsel (embolie) – is. Denk aan een:
- Herseninfarct (beroerte)
- TIA (voorbijgaande, lichte beroerte)
- Hartinfarct (hartaanval)
- Darminfarct
- Longinfarct na een longembolie
- Ooginfarct
Onder andere de plaats van waar het infarct plaatsvindt, dus welk deel van het lichaam geen zuurstof meer krijgt door de afsluiting van de ader, bepaalt welke gevolgen het heeft.
Acuut medisch ingrijpen noodzakelijk
Hoe dan ook, het is in alle gevallen essentieel dat er een snelle behandeling plaatsvindt, om het afsterven van achterliggend weefsel – met levensgevaarlijke gevolgen van dien – te voorkomen.
Werking coumarinederivaten
Coumarinederivaten zijn dus ontzettend belangrijk bij de behandeling van trombo-embolische aandoeningen en als trombosepreventie, ofwel het voorkomen van die ongewenste bloedstolsels. Maar hoe werken ze nou precies?
Als iemand vanwege (een verhoogd risico op) trombose antistollingsmiddelen voorgeschreven krijgt, dan is dat vaak een van deze twee cumarinederivaten:
- Acenocoumarol (merknaam Sintrom®)
- Fenprocoumon (merknaam Marcoumar®)
Deze middelen verminderen de activiteit van bepaalde stollingsfactoren in de lever. Daardoor wordt het stollingsproces vertraagd én de vorming van ongewenste bloedstolsels voorkomen. Acenocoumarol is het meest gebruikte cumarinederivaat in Nederland.
Andere antistollingsmedicijnen
Er zijn in Nederland ook andere soorten anticoagulantia verkrijgbaar, zoals LMWH-injecties en DOAC’s.
Welk middel wordt toegepast, is afhankelijk van de urgentie en situatie. Let wel, niet elk antistollingsmiddel is zomaar voor iedereen geschikt. De behandelend arts of specialist in kwestie bepaalt welke antistollingsmiddel het beste bij de situatie, uw leefstijl en gezondheidsprofiel past.
Wanneer worden coumarines voorgeschreven?
Coumarines zijn krachtige medicijnen die uitsluitend onder medisch toezicht – zoals via Trombose Zelfzorg van De Nationale Trombose Dienst – worden toegepast, dergelijke middelen zijn dus niet zomaar (zonder recept) via de apotheek of elders verkrijgbaar.
Dit type antistollingsmedicatie wordt regelmatig voorgeschreven ter behandeling en voorkoming van trombo-embolische aandoeningen zoals:
- Een diep-veneuze trombose (DVT)
- Een longembolie
- Hartritmestoornissen zoals boezemfibrilleren (atriumfibrilleren)
Maar bijvoorbeeld ook aan mensen met een hoog risico op bloedstolsels, bijvoorbeeld mensen met een bloedstollingsziekte of kunsthartklep, of mensen die al eerder trombose hebben gehad.
Bijwerkingen coumarines
Goed om te weten bij het gebruik van antistollingsmedicijnen o.b.v. coumarines:
- Gelijktijdig gebruik van andere middelen of medicijnen kan uw antistollingsbehandeling negatief beïnvloeden.
- Eet levensmiddelen die veel vitamine K bevatten met mate, omdat die de werking van cumarines kunnen verminderen. Bekijk de vitamine K tabel om welke voedingsmiddelen het gaat.
- Informeer uw behandelaar als u een ingreep of operatie moet ondergaan, waar (mogelijk) bloed bij vrijkomt. Dan kan de antistollingsbehandeling door de trombosedienst in overleg met de behandelaar tijdig worden aangepast of stopgezet, om zo onnodige bloedingscomplicaties te voorkomen.
ℹ️ Bekijk de precieze (bij)werking(en) van coumarinederivaten (en allerhande andere medicatie) op www.apotheek.nl en/of www.lareb.nl.
Ervaringen cumarines
Op de website van onafhankelijke zorg-beoordeelsite Zorgkaart Nederland leest u hoe andere NTD-cliënten hun zelfzorgbehandeling op basis van cumarinederivaten ervaren.
Zelf zorgen voor een optimale bloedstolling
Trombose heb je niet altijd in de hand, gebeurt jong en oud. Toch zijn er een aantal risicofactoren die een (grote) rol spelen, die de kans op trombose – en daarmee een kostbare, vaak levenslange antistollingsbehandeling – vergroten.
Lees het kennisartikel ‘risicofactoren trombose’ en ontdek welke dat zijn én wat u er zelf aan kunt doen om een optimale bloedstolling te creëren – en daarmee de kans op trombose (flink) te verkleinen.
Is er toch sprake van (een verhoogd risico op) trombose? Dan is een (zelfzorg) antistollingsbehandeling essentieel voor het verkrijgen en behouden van een gezonde bloedsomloop én het voorkomen van ernstige gezondheidsschade of overlijden.
Conclusie
Hopelijk hebben wij u met dit kennisblog meer inzicht gegeven in de werking van coumarinederivaten en de inzet daarvan bij (een verhoogde kans op) de vorming van ongewenste bloedpropjes in uw vatenstelsel.
Ook cliënten met een antistollingsbehandeling via Trombose Zelfzorg van De Nationale Trombose Dienst, maken over het algemeen naar volle tevredenheid gebruik van coumarinederivaten (fenprocoumon of acenocoumarol).
Tot slot
Wij hebben dit artikel met de grootste zorg samengesteld. Heeft u hier toch nog vragen over? Of gaat u nog altijd naar de prikpost en bent u geïnteresseerd in een zelfzorgbehandeling? Laat het ons weten of meld u direct aan via www.trombosezelfzorg.nl om te kijken of u in aanmerking komt.
(Trombose)zorg voor uzelf. Altijd & overal.
Andere blogs
Andere artikelen die u wellicht ook interessant vindt: